برای کنترل گریه‌ی فرزندم چه کنم؟

کودکانِ سنین دبستان درخصوص توانایی تنظیم احساسات‌شان خیلی متفاوت‌اند. گاهی نوجوانان نیز به‌دلیل تغییرات هورمونیِ دوران بلوغ ممکن است با حملات گریه مواجه شوند. گریه‌ی زیادِ برخی کودکان از روی حساسیت‌ها یا احساس همدلی بیشترشان است. برخی دیگر از کودکان به‌‌دلیل اینکه احساسات مختلف را شدیدتر تجربه می‌کنند یا چون نمی‌توانند احساسات‌شان را کنترل کنند، مدام به‌گریه می‌افتند. همچنین باید توجه داشت که دلیل گریه‌های شدید برخی کودکان به افسردگی و اضطراب برمی‌گردد و لازم است توسط یک متخصص بررسی شود.

تشخیص علت گریه‌ی کودکان هم به نفع خودشان و هم والدینشان خواهد بود. به‌گفته‌ی تیم اِلمور، نویسنده‌ی کتاب «نسل iY، اسرار برقراری ارتباط با نوجوانان و جوانان امروز در عصر دیجیتال»، دلایل اصلی گریه‌های کودکان عبارت‌اند از: ناامیدی، ترس، خودخواهی و احساس بی‌کفایتی.

اما حتما می‌پرسید که با گریه‌های غیرمنتظره‌ی کودکمان چه باید بکنیم؟ قطعا راه‌حلش این نیست که کودکتان را به‌کل از گریه‌کردن نهی کنید، چراکه خودداری از تخلیه‌ی احساسات می‌تواند با عوارض جسمی و روحی همراه باشد. درعوض به کودکتان بیاموزید که چه زمانی می‌تواند زیر گریه بزند و چه زمانی بهتر است بر احساساتش غلبه کند.

در ادامه، قصد داریم راهکارهای کمک به کودکی را معرفی کنیم که مدام گریه می‌کند:

۱–دلیل گریه کودکان را بررسی کنید:

زمانی که گریه کودکان شما را کلافه می‌کند، در مرحله اول بهترین کار این است که بررسی کنید که چرا حالشان خوب نیست. دلایل جسمی در اولویت هستند. مثلا بررسی کنید که دردی را در بدنشان احساس می‌کنند یا تب دارند. اگر فکر می‌کنید مشکلی وجود دارد، به پزشک اطفال مراجعه کنید تا علت گریه کودک را کشف کنید.

 همچنین اگر هیچ نشانه واضحی از بیماری مشاهده نکردید، سردرد یا گوش‌درد می‌تواند دلیلی برای گریه کودکان باشد. در مرحله بعد دلایل روانی را بررسی کنید. آیا فرزند شما در مورد چیزی نگران یا مضطرب است؟ کودک شما ممکن است بابت اتفاقاتی از قبیل رفتن به مهدکودک، تعویض خانه یا حضور یک نوزاد جدید نگران یا مضطرب باشد و از گریه به‌عنوان راهی برای ابراز نگرانی استفاده می‌کند. شما می‌توانید سایر دلایل را در مقاله علت بهانه‌گیری کودکان مطالعه کنید و سپس متناسب با آن راهکارهای برخورد با گریه کودکان را انتخاب کنید.

۲- در برخورد با گریه کودکان مدیریت احساسات را آموزش دهید:

فرزند شما باید بیاموزد از گریه برای بروز تمام احساساتش استفاده نکند.  او باید تفاوت بین گریه از سر خشم را با گریه از سر ناراحتی متوجه شود. شما می‌توانید با واکنش‌های درست در برخورد با گریه کودکان، مدیریت احساسات و هیجانات مختلف را آموزش دهید.

مثلا فرض کنید در مهمانی تولد فرزندتان، یکی از بچه‌ها به‌صورت غیرعمد لیوان شربتش را روی لباس او می‌ریزد و کودک عصبانی می‌شود و گریه می‌کند. اگر شما در برخورد با گریه کودک دچار تنش شوید احتمالا او تصور می‌کند این موضوع واقعا مهم و بزرگ است و بیشتر گریه می‌کند. در صورتی که اگر آموزش کنترل خشم را به  کودک یاد داده باشید می‌تواند با کمی خلوت در اتاقش و تعویض لباس به مهمانی باز گردد و از آن لذت ببرد. فراموش نکنید شما نیز باید در برخورد با گریه کودکان مدیریت احساس و هیجان را بلد باشید تا بتوانید به آن‌ها هم آموزش دهید.

۳- با پذیرش گریه کودک به عنوان یک واکنش طبیعی، آن را متوقف کنید:

فراموش نکنید که گریه یک واکنش طبیعی انسان در موقعیت‌های مختلف است. در نتیجه در برخورد با گریه کودکان، سرزنش‌کردن یا تنبیه آن‌ها کاری اشتباه است.

بهتر است به‌جای این‌که احساسات کودک را سرکوب کنید، آن‌ها را به‌خاطر احساسات واقعی و حتی خامی که تجربه می‌کنند، بپذیرید. گفتن جملاتی مثل «من متوجه شدم که تو چون به خاطر نمره امتحانت ناراحتی، گریه می‌کنی!» در برخورد با گریه کودکان به آن‌ها کمک می‌کند تا احساسات خود را بهتر بشناسند و بتوانند شیوه بروز آن را به‌صورت کلامی تغییر دهند. در نتیجه کودک می‌تواند به‌هنگام تجربه یک حس یا هیجان، نامی را برای توصیف احساسش به کار ببرد. همچنین پس از پذیرش و تایید احساسات او، می‌توانید آموزش‌های خود را ارائه دهید. برای نمونه بگویید: “اما وقتی عصبانی هستیم اسباب‌بازی‌ها را پرت نمی‌کنیم به‌جای آن سعی می‌کنیم با چند نفس عمیق تمام عصبانیتمان را از دهان به بیرون فوت کنیم.”

۴- عادت گریه‌کردن کودک را تغییر دهید:

کودک شما ممکن است به گریه‌کردن یا ناله‌کردن به‌عنوان یک روش عادی صحبت‌کردن با شما عادت کرده باشد.  این عادات را مجددا تنظیم کنید و قوانین جدیدی برای برقراری ارتباط در خانه وضع کنید. مثلا در برخورد با گریه کودکان قانونی تحت این عنوان وضع کنید که:‌ «من با گریه و ناله متوجه منظور شما نمی­شوم، اگر چیزی می­خواهی با صدای عادی به من بگو.». روش اجرایی این قانون به این صورت است که تا زمانی که کودک لحن خود را عوض نکند نمی‌تواند به خواسته‌اش برسد.

شما می‌توانید مهارت‌های ارتباطی را از طریق بازی و سرگرمی به کودک آموزش دهید. همچنین هر از گاهی او را به‌خاطر مواقعی که با آرامش و بدون گریه از شما کمک می‌گیرد، تحسین کنید.

۵- حواس کودک را از گریه‌ کردن منحرف کنید:

احتمالا شما هم یادتان بیاید که در کودکی زمانی که زمین می‌خوردید، پدر و مادرها می‌گفتند: «ببین چقدر دست­هایت گلی شد! انگار افتادی توی یک پاتیل شیرکاکائو!» این روش یک ابزار قدرتمند برای برخورد با گریه کودکان است. در واقع در این تکنیک، والدین حواس کودک را منحرف می‌کنند. مثلا می‌توانید به کودک بگویید وقتی احساس می‌کند اشک‌هایش در حال آمدن هستند، با صدای بلند تا ده بشمارد. 

روش شمارش یک تکنیک طلایی برای پرت‌کردن حواس کودک در هنگام گریه کردن است. این راهکار به‌خصوص در سنین ۳ یا ۴ سالگی،  پاسخگو است. همچنین می‌توانید در برخورد با گریه کودکان، فعالیتی جدید را به کودک پیشنهاد کنید. مثلا:‌ “حالا میای بریم ببینیم تاب از خواب بیدار شده که سوارش بشیم؟”

۶- در برخورد با گریه کودکان، حل مسئله را آموزش دهید

در مرحله بعد در برخورد با گریه کودکان، فرزندتان را ترغیب کنید تا دقیقا به شما بگوید چه چیزی او را ناراحت کرده است، تا بتوانید به او کمک کنید راه‌حلی پیدا کند. مثلا اگر فرزند شما گفت: «پریسا با من بازی نمی‌کنه»، از او بپرسید: «چه‌کاری می‌تونیم انجام بدیم تا احساس بهتری داشته باشی؟». اگر آن‌ها ایده‌ای نداشتند، چیزهایی را به آن‌ها یادآوری کنید که احساس خوبی در آن‌ها ایجاد می‌کند، مانند دعوت از یک کودک دیگر برای بازی یا نگاه‌کردن به کتاب مورد علاقه. با کمی تمرین، بچه‌ها به‌زودی اهمیت مهارت حل‌مسئله را درک می‌کنند.

۷- برای متوقف‌کردن گریه کودک به او رشوه ندهید:

پدر و مادرها اغلب در برخورد با گریه کودکان، تلاش می‌کنند به‌سرعت آن‌ها را ساکت کنند. متوقف‌کردن گریه‌ کردن با روش‌هایی مثل رشوه‌دادن باعث می‌شود گریه کودک تقویت شود. در واقع فرزند شما یاد می‌گیرد با گریه‌کردن علاوه بر این‌که به خواسته‌اش می‌رسد، باج هم دریافت می‌کند. در نتیجه در دفعات بعدی از گریه به عنوان یک سلاح یا تهدید برای رسیدن به خواسته‌هایش استفاده می‌کند. این موضوع به مرور زمان باعث لوس‌شدن کودک می‌شود.

در آغوش گرفتن، راهکار خوبی برای متوقف‌کردن گریه کودکان است:

گاهی بچه‌ها در زمان گریه‌کردن نیاز دارند آرام شوند. وقتی در میانه بحران هستیم یک آغوش گرم می‌تواند به‌عنوان بهترین راهکار در برخورد با گریه کودکان باشد. در واقع فرزند شما در این موقعیت‌ها نمی‌تواند هیچ‌چیز منطقی را پردازش کند و ایجاد آرامش در او اولویت دارد. آغوش یک نوع‌ ارتباط غیرکلامی در برخورد با گریه‌کردن کودک است.  درواقع با بغل‌کردن کودک به او نشان می‌دهید، این‌جا هستید تا به او کمک کنید آرام شود. دقت کنید در آغوش‌گرفتن به‌معنای تسلیم‌شدن دربرابر خواسته‌های کودک نیست بلکه راهی برای ایجاد آرامش در او است.

منابع :

https://www.chetor.com  

https://kidzy.land